рдоंрдЧрд▓рд╡ाрд░, 1 рдЬрдирд╡рд░ी 2019

ЁЯСЙ рдкिрд╢ाрдЪ рдк्рд░ेрдоी рдпा рдкाрдЧрд▓ (рдЕрди्рддिрдо рднाрдЧ)

рдЗрди рд╕рдм рджृрд╢्рдпों рдХो рдЬрдм рд╣рдо рджेрдЦेंрдЧे рддो рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░ेंрдЧे рдХि рдИрд╢्рд╡рд░ рдХा рд╡ेрд╖ рдмрдиाрдХрд░ рд╢ैрддाрди рдЖ рдмैрдаा рд╣ै, рдзрд░्рдо рдХी рдЖрдб़ рдоें рдкाрдк рдмोрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै, рдЧाрдп рдХा рдЪрдордб़ा рдУрдв़ рдХрд░ рднेрдб़िрдпा рд╡िрдЪрд░рдг рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै। рдЗрди्рдж्рд░िрдп рд▓िрдк्рд╕ा, рд╡्рдпрднिрдЪाрд░, рдкрддрди рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣рди, рдЕрди्рдпाрдп рд╡рд░्рдзрди рдХो рдпрджि рдк्рд░ेрдо рдХрд╣ा рдЬाрдпрдЧा рддो рд╣рдо рдирд╣ीं рд╕рдордЭрддे рддो рдкाрдк рдиाрдо рдХी рдХौрди рд╕ी рдЪिрдб़िрдпा рдЗрд╕ рджुрдиिрдпा рдоें рд╢ेрд╖ рд░рд╣ेрдЧी।

рдк्рд░ेрдо рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдд्рдпाрдЧ рдФрд░ рд╕ेрд╡ा। рд╕рдЪ्рдЪा рдк्рд░ेрдоी рдЕрдкрдиे рд╕ुрдЦों рдХी рддрдиिрдХ рднी рдЗрдЪ्рдЫा рдирд╣ीं рдХрд░рддा рд╡рд░рди् рдЬिрд╕ рдкрд░ рдк्рд░ेрдо рдХрд░рддा рд╣ै рдЙрд╕рдХे рд╕ुрдЦ рдкрд░ рдЕрдкрдиे рдХो рдЙрдд्рд╕рд░्рдЧ рдХрд░ рджेрддा рд╣ै। рд▓ेрдиे рдХा рдЙрд╕े рдз्рдпाрди рднी рдирд╣ीं рдЖрддा, рджेрдиा рд╣ी рдПрдХрдоाрдд्рд░ рдЙрд╕рдХा рдХрд░्рддрд╡्рдп рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЬिрд╕рдХे рд╣ृрджрдп рдоें рдк्рд░ेрдо рдХी рдЬ्рдпोрддि рдЬрд▓ेрдЧी рд╡рд╣ рдЧोрд░े рдЪрдордб़े рдкрд░ рдлिрд╕рд▓ рдХрд░ рдЕрдкрдиे рдЪрдоाрд░рдкрди рдХा рдкрд░िрдЪрдп рди рджेрдЧा рдФрд░ рди рд╡्рдпрднिрдЪाрд░ рдХी рдХुрджृрд╖्рдЯि рд░рдЦрдХрд░ рдЕрдкрдиी рдЖрдд्рдоा рдХो рдкाрдк рдкंрдХ рдоें рдШрд╕ीрдЯेрдЧा। рд╡рд╣ рдХिрд╕ी рд╕्рдд्рд░ी рдХे рд░ूрдк, рд░ंрдЧ, рдЪрдордХ, рджрдордХ, рд╣ाрд╡, рднाрд╡ рдпा рд╕्рд╡рд░ рдХंрда рдкрд░ рдоुрдЧ्рдз рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा, рд╡рд░рди् рдХिрд╕ी рджेрд╡ी рдоें рдЙрдЬ्рдЬ्рд╡рд▓ рдХрд░्рддрд╡्рдп рдХा рджрд░्рд╢рди рдХрд░ेрдЧा рддो рдЙрд╕рдХे рдЪрд░рдгों рдкрд░ рдЭुрдХрдХрд░ рдк्рд░рдгाрдо рдХрд░ेрдЧा। рд╕्рдд्рд░िрдпों рд╕े рдк्рд░ेрдо рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдХे рдХрдорд░े рдоें рдЕрднिрдиेрдд्рд░िрдпों рдХे рдЕрдзрдиंрдЧ рдЪिрдд्рд░ рдирд╣ीं рд╣ोंрдЧे рд╡рд░рди् рд╕ीрддा рдФрд░ рд╕ाрд╡िрдд्рд░ी рдХी рдк्рд░рддिрдоाрдпें рд╡िрд░ाрдЬेंрдЧीं। рдк्рд░ेрдоी рдХрдорд░ рд▓рдЪрдХाрдХрд░ рдЧрд▓िрдпों рдоें рдЫैрд▓ рдЪिрдХрдиिрдпाँ рдмрдиा рд╣ुрдЖ рди рдлिрд░ेрдЧा, рд╡рд╣ рдоाँ рдмрд╣िрдиों рдХो рд╕рддी рд╕ाрдз्рд╡ी рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрдирдоें рдзрд░्рдо рдк्рд░ेрд░рдгा рдХрд░ेрдЧा।

рдЙрд╕рдХी рдЬिрд╣्рд╡ा рдкрд░ рдЖрд╢िрдХ-рдоाрд╢рдХों рдХे рдЧрди्рджे рдЕрдлрд╕ाрдиे рди рд╣ोंрдЧे рд╡рд░рди् рд░ाрдо-рднрд░рдд рдХे рдк्рд░ेрдо рдХी рдЪрд░्рдЪा рдХрд░рддा рд╣ुрдЖ рдЧрджрдЧрдж рд╣ो рдЬाрдпेрдЧा। рдк्рд░ेрдоी рдХा рджिрд▓ рддो рдмेрдХाрдмू рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै рдкрд░ рджिрдоाрдЧ рдоुрдЯ्рдаी рдоें рд░рд╣ेрдЧा, рд╡рд╣ рджूрд╕рд░ों рдХे рд╕ुрдЦ рдХे рд▓िрдП рдЖрдд्рдордд्рдпाрдЧ рдХрд░рдиे рдоें рдЕрдкрдиे рдХो рдмेрдХाрдмू рдХрд░ेрдЧा, рдХिрди्рддु рдХिрд╕ी рдХो рдкрддрди рдХे рдоाрд░्рдЧ рдкрд░ рдШрд╕ीрдЯрдиे рдХा рд╕्рдорд░рдг рдЖрддे рд╣ी рдЙрд╕рдХी рдЖрдд्рдоा рдХाँрдк рдЬाрдпрдЧी। рдЗрд╕ рджिрд╢ा рдоें рдЙрд╕рдХा рдПрдХ рдХрджрдо рднी рдЖрдЧे рдирд╣ीं рдмрдв़ рд╕рдХрддा। рдЕрдкрдиे рдк्рд░ेрдордкाрдд्рд░ рдХो рдмрджрдиाрдоी, рдкрддрди, рджुрдЦ, рдн्рд░рдо рдФрд░ рдирд░рдХ рдоें рдШрд╕ीрдЯрдиे рд╡ाрд▓ा рд╡्рдпрдХ्рддि рдХिрд╕ी рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдк्рд░ेрдоी рдирд╣ीं рдХрд╣ा рд╕рдХрддा, рд╡рд╣ рддो рдирд░рдХ рдХा рдХीрдб़ा рд╣ै рдЬो рдЕрдкрдиी рд╡िрд╖рдп рдЬ्рд╡ाрд▓ा рдоें рдЬрд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рджूрд╕рд░े рдкрдХ्рд╖ рдХो рдШрд╕ीрдЯрддा рд╣ै।

рд╕्рдорд░рдг рд░рдЦिрдП рдк्рд░ेрдо рдХा рд▓рдХ्рд╖рдг рдд्рдпाрдЧ рд╣ै। рдЬрдм рдЖрдк рдЕрдкрдиे рд╕ुрдЦ рдХो рджूрд╕рд░ों рдХे рдКрдкрд░ рдиिрдЫाрд╡рд░ рдХрд░рддे рд╣ैं рддрдм рдЖрдк рдк्рд░ेрдоी рд╣ैं। рдЬрдм рдЖрдк рдЕрдкрдиे рд╕ुрдЦ рдХे рд▓िрдП рджूрд╕рд░े рдХो рдкрддрди рдХे рдоाрд░्рдЧ рдоें рдЦींрдЪрддे рд╣ैं рддрдм рдЖрдк рдкिрд╢ाрдЪ рд╣ैं। рдЬрдм рдЖрдк рджूрд╕рд░ों рдХे рд╕ुрдзाрд░ рдХे рд▓िрдП рд╕्рд╡рдпं рдХрд╖्рдЯ рд╕рд╣рддे рд╣ैं, рдмुрд░ाрдЗрдпाँ рдУрдв़рддे рд╣ैं, рддрдк рдХрд░рддे рд╣ैं рддрдм рдЖрдк рдк्рд░ेрдоी рд╣ैं। рдЬрдм рджूрд╕рд░ों рдХे рдХुрдХрд░्рдо рдХो рдпों рд╣ी рдЕрдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдЧрддि рд╕े рдмрдв़рдиे рджेрддे рд╣ैं, рди рддो рдЙрдирдХो рд░ोрдХрддे рд╣ैं, рди рд╡िрд░ोрдз рдХрд░рддे рд╣ैं рддрдм рдЖрдк рдкाрдЧрд▓ рдмрди рдЬाрддे рд╣ैं। рдХ्рдпोंрдХि рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рд╣ाрдиि-рд▓ाрдн рди рд╕ोрдЪрдХрд░ рдХेрд╡рд▓ рдЖрдЬ рдкрд░ рд╣ी рдз्рдпाрди рджेрдиे рд╡ाрд▓ा рдкाрдЧрд▓ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рд╕рди्рдиिрдкाрдд рдЧ्рд░рд╕्рдд рдХो рдоिрдаाрдИ рдЦिрд▓ाрдХрд░ рдЙрд╕рдХी рдмीрдоाрд░ी рдмрдв़ा рджेрдиे рд╡ाрд▓ा рдкाрдЧрд▓ рд╣ी рдХрд╣ा рдЬाрдпрдЧा। рдк्рд░ेрдоी рдХा рдзрд░्рдо рд╣ै рдд्рдпाрдЧ рдФрд░ рд╕ेрд╡ा। рдд्рдпाрдЧी рдФрд░ рд╕ेрд╡рдХ рд╣ी рдк्рд░ेрдоी рдХрд╣рд▓ा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЬो рднोрдЧेрдЪ्рдЫा рдоें рдЬрд▓рддा рдлिрд░рддा рд╣ै рд╡рд╣ рдкिрд╢ाрдЪ рд╣ै рдФрд░ рдЬो рд╕ुрдзाрд░ рдХे рд▓िрдП рдХिрд╕ी рдХो рдХрд╖्рдЯ рджेрдиा рдирд╣ीं рдЪाрд╣рддा рдПрд╡ं рд╕ेрд╡ा рдХे рд▓िрдП рдЙрдж्рдпрдд рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╡рд╣ рдкाрдЧрд▓ рд╣ै।

рдк्рд░ेрдоिрдпों рдХो рдЕрдкрдиा рдЕрди्рддःрдХрд░рдг рдЯрдЯोрд▓рдХрд░ рдиिрд░्рдгрдп рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП рдХि рд╡े рдкिрд╢ाрдЪ рд╣ैं? рдк्рд░ेрдоी рд╣ैं? рдпा рдкाрдЧрд▓ рд╣ैं?

.....рдХ्рд░рдорд╢ः рдЬाрд░ी
✍ЁЯП╗ рдкं рд╢्рд░ीрд░ाрдо рд╢рд░्рдоा рдЖрдЪाрд░्рдп
ЁЯУЦ рдЕрдЦрдг्рдб рдЬ्рдпोрддि рдордИ 1942 рдкृрд╖्рда 12
http://literature.awgp.in/magazine/AkhandjyotiHindi/1942/May.12

рдХोрдИ рдЯिрдк्рдкрдгी рдирд╣ीं:

ЁЯСЙ рдорд╣िрдоा рдЧुрдгों рдХी рд╣ी рд╣ै

ЁЯФ╖ рдЕрд╕ुрд░ों рдХो рдЬिрддाрдиे рдХा рд╢्рд░ेрдп рдЙрдирдХी рджुрд╖्рдЯрддा рдпा рдкाрдк-рд╡ृрддि рдХो рдирд╣ीं рдоिрд▓ рд╕рдХрддा। рдЙрд╕рдиे рддो рдЕрди्рддрдд: рдЙрди्рд╣ें рд╡िрдиाрд╢ рдХे рдЧрд░्рдд рдоें рд╣ी рдЧिрд░ाрдпा рдФрд░ рдиिрди्рджा рдХे рди...